Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2017

M74


Ο Μεσιέ 74 (γνωστός και ως Μ74 και NGC 628) είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας που φαίνεται κατά μέτωπο σε απόσταση περίπου 30 εκατομμυρίων ετών φωτός τον αστερισμό Ιχθύες. Ο γαλαξίας περιέχει δύο καθαρά διακριτούς σπειροειδείς βραχίονες και γι´αυτό το λόγο είναι το αρχέτυπο των σπειροειδών γαλαξιών Grand Design.[4] Η χαμηλή επιφανειακή φωτεινότητα του γαλαξία τον κατατάσσει ως το πιο δύσκολο αντικείμενο Μεσιέ να παρατηρηθεί από τους ερασιτέχνες αστρονόμους. [5][6] Όμως, το σχετικά μεγάλο γωνιακό μέγεθος και ο προσανατολισμός του γαλαξία τον κάνουν ιδανικό στόχο για τους επαγγελματίες αστρονόμους που θέλουν να μελετήσουν την σπειροειδή δομή των βραχιόνων και τη σπειροειδή πυκνότητα των κυμάτων.

Ιστορικό

Ο Μεσιέ 74 ανακαλύφθηκε από τον Πιέρ Μεσαίν το 1780, ο οποίος και ενημέρωσε για την ανακάλυψή του τον Σαρλ Μεσιέ, ο οποίος πρόσθεσε τον γαλαξία στον κατάλογό του. [6] Πριν το 1850 ο Λόρδος Ρος τον κατέταξε ως ένα από τα 14 σπειροειδή νεφελώματα, εκ των οποίων τα περισσότερα αναγνωρίστηκαν αργότερα ως σπειροειδείς γαλαξίες.

Υπερκαινοφανείς

Δύο υπερκαινοφανείς αστέρες έχουν ανιχνευτεί στον M74:[2] ο SN 2002ap[7] και ο SN 2003gd.[8]
Ο SN 2002ap έχει προσελκύσει την προσοχή επειδή είναι ένας από τους λίγους υπερκαινοφανείς τύπου Ic (ή υπερνόβα) που έχουν παρατηρηθεί εντός 10 εκατομμυρίων παρσέκ τα τελευταία χρόνια.[9][10][11] Αυτός ο υπερκαινοφανής έχει χρησιμοποιηθεί για να ελεχθούν οι θεωρίες για την προέλευση άλλων παρόμοιων υπερκαινοφανών τύπου Ic σε μεγαλύτερες αποστάσεις [10] και οι θεωρίες σχετικά με την σύνδεση μεταξύ δύο υπερκαινοφανών και των εκλάμψεων ακτίνων γ. [11]
O SN 2003gd είναι ένας υπερκαινοφανής τύπου II-P.[12] Οι υπερκαινοφανείς τύπο ΙΙ έχουν γνωστές φωτεινότητες, και γι’αυτόν το λόγο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μετρηθούν αποστάσεις. Η απόσταση του Μ74 χρησιμοποιώντας τον SN 2003gd είναι 9.6 ± 2.8 Mpc, ή 31 ± 9 εκατομμύρια έτη φωτός.[3] Για σύγκριση, οι υπολογισμοί της απόστασης χρησιμοποιώντας τους λαμπρότερους υπεργίγαντες είναι 7.7 ± 1.7 Mpc και 9.6 ± 2.2 Mpc.[3] Ο Ben E. K. Sugerman ανακάλυψε μία «ηχώ φωτός», δηλαδή μία ανάκλαση του υπερκαινοφανή που εμφανίστηκε ύστερα από την έκρηξη αυτή κάθε αυτή, που σχετίζεται με τον SN 2003gd.[13] Είναι ένας από τους λίγους υπερκαινοφανείς στους οποίους έχει ανακαλυφθεί μία τέτοια αντανάκλαση. Αυτή η αντανάκλαση φαίνεται να σχηματίζεται από τη σκόνη ενός σύννεφου που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από τον υπερκαινοφανή, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καθοριστεί η σύνθεση του διαστρικού ενδιάμεσου.[13][14]


Αστρική δημιουργία

Οι σπειροειδείς βραχίονες του Μ74, που έχουν πλάτος περίπου 1000 έτη φωτός, είναι γεμάτοι νεαρά μπλε άστρα και διάχυτα νεφελώματα. Έχουν μετρηθεί σχεδόν 200 διάχυτα νεφελώματα στο Μεσιέ 74. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την διακριτή δομή του γαλαξία, δείχνει ότι ο Μ74 βρίσκεται σε έντονη αστρογόνο δραστηριότητα

Πιθανή μαύρη τρύπα

Στις 22 Μαρτίου 2005, ανακοινώθηκε [15] ότι το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Τσάντρα είχε παρατηρήσει μία υπέρλαμπρη πηγή ακτίνων Χ (ULX) στο Μεσιέ 74, που ακτινοβολεί περισσότερες ακτίνες Χ από ότι ένας αστέρας νετρονίων με περιοδικές διακοπές περίπου κάθε δύο ώρες. Έχει υπολογιστεί ότι έχει μάζα 10.000 φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή. Είναι μία ένδειξη μίας μαύρης τρύπας ενδιάμεσης μάζας, μίας σχετικά ασυνήθιστης κατηγορίας μαύρων τρυπών, με μέγεθος μεταξύ των αστρικών και των υπέρμαζων μαύρων τρυπών που βρίσκονται στο κέντρο πολλών γαλαξιών. Η πηγή ακτίνων Χ έχει λάβει την ονομασία CXOU J013651.1+154547.

Ομάδα γαλαξιών

Ο M74 είναι το λαμπρότερο μέλος της ομάδας Μ74, μίας ομάδας 5 με 7 γαλαξιών που περιλαμβάνει επίσης τον παράξενο σπειροειδή γαλαξία NGC 660 και λίγους ακανόνιστους γαλαξίες, όπως οι UGC 891, UGC 1176, UGC 1195 και UGCA 20.[16][17][18] Αν και διαφορετικές μέθοδοι αναγνώρισης ομάδας μπορεί συνέχεια να αναγνωρίζουν τους ίδιους γαλαξίες ως μέλη της ομάδας,[18] δεν είναι σίγουρο αν ανήκουν στην ομάδα.

Η λήψη έγινε με τηλεσκόπιο skywatcher ed100 pro series(gold tube) και camera ATIK 314L+. Η εικόνα ειναι στο διάφανο φίλτρο. Ο συνολικός χρόνος έκθεσης είναι 14 ώρες, με υποεκθεσεις τον 120 sec και 150sec.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου